ซุปเปอร์ แนนนี่ - พี่เลี้ยง′อินเตอร์′ ขุมทองแรงงานต่างชาติพนิดา สงวนเสรีวานิช 25 .. 56 เครือมติชน อีก 2 ปี ประเทศไทยจะก้าวเข้าสู่ประชาคมอาเซียนแบบเต็มตัว เราพูดถึงการเตรียมความพร้อมในด้านต่างๆ โดยเฉพาะในเรื่องของภาษา-คนไทยจำนวนมากยังไม่พร้อมในเรื่องของภาษา ใช้ภาษาอังกฤษไม่คล่อง แต่...เด็กไทยวัยกำลังเตาะแตะจำนวนไม่น้อยพูดภาษาพม่าคล่องปร๋อ เสมือนว่าเป็นภาษาที่ 2! เพราะมีพี่เลี้ยงเป็นคนพม่า! เป็นเหตุผลเดียวกับที่ทุกวันนี้เด็กเสิร์ฟตามร้านอาหารเป็นชาวพม่าเสียเป็นส่วนใหญ่ ย้อนกลับไปเมื่อ 50-60 ปีก่อน พี่เลี้ยงเด็ก รวมทั้งแม่บ้าน มักเป็นคนอีสานเข้าเมืองกรุงมาหารายได้เสริมหลังฤดูเก็บเกี่ยว แต่ปัจจุบันวันเวลาเปลี่ยน เหตุการณ์เปลี่ยน ความนิยมประกอบอาชีพของหนุ่มสาวอีสานมุ่งหน้าเข้าสู่โรงงาน สิ่งที่เกิดขึ้นคือ อาชีพพี่เลี้ยงเด็ก รวมทั้งแม่บ้าน ขาดแคลน! จ้างพี่เลี้ยง-แถมภาษา ยุลาวัลย์ เหลืองประเสริฐ เวิร์กกิ้ง วูแมน ตัวจริงสะท้อนเรื่องราวของสาวทำงานยุคใหม่ให้ฟังว่า ความที่ทำงานนอกบ้าน และมีลูกเล็กจึงต้องหาพี่เลี้ยงให้ลูก เพื่อนบ้านแนะนำพี่เลี้ยงให้ เป็นสาวพม่า อายุ 18 ปี มาจากเมืองย่างกุ้ง ชื่อ "ฟ้า" (ชื่อตั้งใหม่) ฟ้าพูดภาษาไทยไม่ได้ แต่สื่อสารด้วยภาษาอังกฤษได้บ้าง งานบ้านไม่เป็น ทุกอย่างต้องมาเริ่มต้นสอนกันใหม่หมด รวมทั้งภาษาไทยที่เธอเริ่มต้นเรียนรู้ไปพร้อมๆ กับลูกสาวของนายจ้าง ยุลาวัลย์บอกว่า โชคดีที่ฟ้าเป็นเด็กขยัน อดทน รักเด็ก ไม่มีปากมีเสียง ทำงานเป็นพี่เลี้ยงเด็กมาได้ราว 2 ปี ปัจจุบันฟ้าพูดภาษาไทยคล่อง ขณะที่ "น้องพอดี" ลูกสาวของเธอก็เรียนรู้ภาษาพม่าจากฟ้า ซึ่งเธอสารภาพว่า ทีแรกก็ไม่คิดว่าน้องพอดีจะรู้ภาษาพม่าขนาดนี้ กระทั่งวันหนึ่งมีโทรศัพท์ถึงฟ้า แล้วน้องเป็นคนรับ ปลายสายเป็นชาวพม่า เธอจึงทราบว่า ลูกสาวของเธอพูดภาษาพม่าได้คล่องราวกับเจ้าของภาษา "ขำๆ นะคะ ไม่ได้คิดอะไรมาก เหมือนเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ตอนนี้น้องพูดได้ 4 ภาษา คือ ไทย/อังกฤษจากพ่อแม่สอน ภาษาพม่าจากพี่เลี้ยง และภาษาจีนจากที่โรงเรียนและยายซึ่งเป็นคนจีน" "ฟ้า" เป็นเพียงหนึ่งในตัวอย่างของพี่เลี้ยงเด็กชาวพม่าที่สามารถพบเห็นได้ในครอบครัวของหนุ่มสาวยุคใหม่ครอบครัวเดี่ยว เมื่อสืบต่อไปที่บริษัทรับจัดหางาน พบว่าปัจจุบันมีบริษัทรับจัดหาแม่บ้านและพี่เลี้ยงเด็กผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด ที่น่าสนใจคือ ความหลากหลายของสัญชาติพี่เลี้ยงเด็ก ที่มีให้เลือกทั้ง พม่า กะเหรี่ยง ปะโอ ไทย ลาว กัมพูชา และฟิลิปปินส์ กระทั่งอินเดีย! เธอ-ฉัน เรียนรู้ซึ่งกันและกัน "ปอ" ศิรินทร์นภา ช้างเฟื่อง ผู้รับใบอนุญาต สำนักงานจัดหางาน ครูและพี่เลี้ยงนานาชาติ ย่านสะพานใหม่ อดีตครูมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง ที่เข้ามาอยู่วงการนี้ด้วยความบังเอิญ จากมองหาพี่เลี้ยงให้ลูกตนเอง ตอนที่ลูกอายุได้ 6 เดือน "ถามว่าพี่เลี้ยงจำเป็นมั้ย-จำเป็น เพราะเราต้องทำงาน เงินเดือนพี่เลี้ยง-ชาวฟิลิปปินส์ วุฒิปริญญาตรี สาขาพยาบาลศาสตร์-เดือนละ 25,000 บาทถือว่าสูงมาก ถ้าเป็นพี่เลี้ยงคนไทยอยู่ที่ 17,000-20,000 บาท ถามว่าไว้ใจได้แค่ไหน จะเป็นคนไทยหรือพม่าหรือฟิลิปปินส์ก็เหมือนกัน เราต้องสกรีนเอง ระวังเอง ส่วนหนึ่งที่ตกลงใจเลือกพี่เลี้ยงคนนี้เพราะอยากให้ลูกได้ภาษาอังกฤษ" ปอเล่าต่อไปว่า หลังจากได้พี่เลี้ยงเด็กไม่นาน มีเพื่อนมาคุยว่าอยากได้พี่เลี้ยงบ้าง ช่วยหาให้หน่อย เธอจึงถามพี่เลี้ยงของเธอ ปรากฏว่า พี่เลี้ยงคนนี้บอกว่า มีเพื่อนๆ ที่ตกงาน-อยากได้งานอยู่เป็นจำนวนมาก จากพี่เลี้ยงที่ส่งเข้าไปทำงานในบ้านนายจ้าง 1 คน บางบ้านมีแม่บ้านชาวพม่าอยู่แล้ว เกิดเป็นเครือข่ายแบบปากต่อปาก ขณะเดียวกัน บ้านที่ขาดพี่เลี้ยงเด็ก/แม่บ้านเมื่อทราบเรื่องก็ติดต่อเข้ามาให้หาคนให้ เมื่ออุปสงค์ตรงกับอุปทาน ธุรกิจจัดหาคนจึงเกิดขึ้น จาก 1 คน เพิ่มเป็น 5 คน 10 คน จนเป็น 100 คน อย่างไรก็ตาม ใครที่คิดว่า นาทีนี้ "พม่า" คือคำตอบ ไม่ใช่เสียทีเดียว แม้พม่าจะสมัครเข้ามามากถึง 70% แต่หาน้อยมากที่จะเป็น "พม่าน้ำดี" คือสื่อสารเข้าใจ ทำงานเป็น ขยัน อดทน ไม่เกี่ยงงาน มีพม่าไม่น้อยที่เลือกงาน หนักไม่เอา เบาไม่ค่อยสู้ ถ้าเป็นแม่บ้านจะเลือกบ้านที่สมาชิกน้อย ต้องเป็นบ้านหลังใหญ่อยู่ในหมู่บ้าน ถ้าเป็นพี่เลี้ยงเด็กก็ไม่ทำงานบ้าน ส่วนอัตราจ้าง ปอบอกว่า แบ่งตามคุณสมบัติ ตั้งแต่พูดไทยไม่ได้ ไม่เป็นงาน จนกระทั่งพูดไทยได้คล่อง มีประสบการณ์ ทำงานเก่ง ถ้าเป็นพม่าที่พูดภาษาอังกฤษได้ อัตราจ้างจะอยู่ที่ 15,000 บาทต่อเดือน! อาชีพพี่เลี้ยง ขุมทองของแรงงานต่างด้าว ไม่น่าเชื่อว่า ในเมืองไทยมีแรงงานแฝงชาวฟิลิปปินส์จำนวนมากที่เข้ามาในฐานะนักท่องเที่ยว ส่วนใหญ่วุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรี ด้านพยาบาลศาสตร์บ้าง อนุปริญญา สายครูอนุบาล พร้อมแสดงเป็นหลักฐานให้กับนายจ้าง "ฟิลิปปินส์อัตราจ้างแม่บ้านจะสูงกว่าพม่า ประมาณ 15,000 บาท ต่อเดือน วันหยุด 4 วัน ค่าล่วงเวลาวันละ 800 บาท แต่ถ้าเป็นพี่เลี้ยงเด็กอัตราจ้างจะอยู่ที่ประมาณ 16,000-17,000 บาท" ปอบอกว่า จากที่คิดทำเป็นงานอดิเรก เพียงแค่ 3 เดือน มีคนมาถามหางานเป็นจำนวนมาก จึงตกลงใจยื่นเรื่องจดทะเบียนเป็นบริษัทรับจัดหางาน พร้อมกับเปิดเว็บไซต์ nannyjobinthailand.com แล้วก็พบว่า อาชีพนี้เหมือนขายของออนไลน์ ต้องอัพหน้าตาคุณสมบัติของแรงงานแต่ละคนขึ้นหน้าเฟซบุ๊กทุกวัน ซึ่งโทรศัพท์เข้ามาขอดูตัวจะดังขึ้นตลอดเวลา-ทั้งวัน เดือนที่แล้วเธอจัดส่งคนไปบ้านนายจ้าง 150 คน! "ฝ่ายการตลาดที่นี่ เงินเดือนคนละ 30,000 บาท!" ปอเผย เงินเดือนสูง แต่งานก็หนัก เพราะต้องตระเวนไปที่นั่นที่นี่ เพื่อหาคนด้วย เหมือนกับเซลล์บริษัททั่วไป นำนามบัตร (ภาษาพม่า) ไปวางตามจุดต่างๆ ที่มีแรงงานเหล่านี้อยู่กันมาก เช่น ตามที่ทำพาสปอร์ต รายงานตัว กรมแรงงาน หรือ อ.แม่สอด จ.เชียงราย อย่างน้องที่เป็นฝ่ายการตลาดบ้านอยู่แม่สอด ซึ่งถ้าได้ไปเห็นบ้านของเธอจะยิ่งแปลกใจ เพราะหลังใหญ่มาก เป็นเงินที่เธอได้จากการทำอาชีพนี้ ไม่เพียงฝ่ายการตลาดที่มีเงินเดือนสูงกว่ามนุษย์เงินเดือนวุฒิปริญญาตรีหลายๆ คน ปอยืนยันว่า "อาชีพแม่บ้าน/พี่เลี้ยงเด็กมีรายได้ดีถึงดีมาก แต่ละคนมีเงินเดือนไม่ต่ำกว่า 9,000 บาท มีวันหยุดเดือนละ 4 วัน ค่าล่วงเวลาวันละ 200-300 บาท มีที่พักฟรี พร้อมอาหาร 3 มื้อ ถ้าไปทำงานโรงงานไม่มีที่ไหนให้รายได้มากเท่านี้" ถามถึงความหลากหลายของเชื้อชาติที่เข้ามาสมัครงาน ปอบอกว่า พม่ามีมากสุด ประมาณ 70% อีก 30% เป็นฟิลิปปินส์ ไทย ลาว กัมพูชา "กัมพูชามีน้อย เพราะนายจ้างไม่นิยม ตอนหลังก็เลยหายๆ กันไป" ซึ่งถ้าให้จัดเรตความนิยมของนายจ้าง "ลาวมาเป็นอันดับ 1" เพราะเห็นว่าเป็นคนบ้านพี่เมืองน้อง นิสัยใจคอคล้ายๆ กัน พูดจากันรู้เรื่อง เป็นคนสะอาด อดทน ไว้ใจได้ "เชื่อมั้ยว่าเคยได้คนลาวมา 2 คน พออัพขึ้นเว็บ แค่ 3 วินาทีเท่านั้น โทรศัพท์เข้ามาจองตัวเลย!" ปอว่า พร้อมกับตั้งข้อสังเกต ปัจจุบันคนไทยส่วนใหญ่นิยมทำงานโรงงาน เพราะมีค่านิยมแบบเจ้าขุนมูลนาย ไม่มีใครอยากมาทำ จึงมีแรงงานพม่าเข้ามาแทนที่ ทั้งๆ ที่พม่าเองก็ไม่ชอบงานแม่บ้าน และมีนิสัยที่เลือกงาน บางคนแค่หน้าที่ซักรีดเสื้อผ้า ถ้าบ้านนั้นมีนายจ้าง 2-3 คน ให้เงินเดือน 6,000 บาท ยังไม่มีใครอยากทำ "ล่าสุด งานพี่เลี้ยงเด็กแรกเกิด ลูกจ้าง-นายจ้างเจรจากันเอง ว่าที่ลูกจ้างขอเงินเดือน 17,000 บาท ค่าล่วงเวลา 600 บาท/วัน กินนอนบ้านนายจ้าง อาหารอีก 3 มื้อ นายจ้างยังต้องยอม" ฉะนั้น ต้องบอกว่า นาทีนี้พม่ารวย! |
